Τα Κυθνιακά 1862

Τα γεγονότα της 28ης Φεβρουαρίου - 1ης Μαρτίου 1862 στην Κύθνο

Ως Κυθνιακά στις σελίδες τις Ελληνικής Ιστορίας αναφέρονται τα γεγονότα που έλαβαν μέρος στην Κύθνο τον Φεβρουάριο – Μάρτιο του 1862. Μερικές φορές τα Κυθνιακά αναφέρονται απλά ως μια στρατιωτική στάση απέναντι στην επίσημη Ελληνική κρατική εξουσία που τότε εξέφραζε ο φυτεμένος Βαυαρός βασιλιάς Όθωνας, ενώ κάποιες άλλες φωνές που στις μέρες μας ευτυχώς είναι περισσότερες, μιλάνε για μια υπέροχη επαναστατική πράξη μιας ομάδας νέων στρατιωτικών, που θυσιάστηκαν, βάζοντας πάνω από όλα το συμφέρον των Ελλήνων και της Πατρίδας.

Καλύτερα να παρακολουθήσουμε τα γεγονότα. Ήδη από το 1861 η συσσωρευμένη δυσαρέσκεια για την βασιλεία του Όθωνα, είχε οδηγήσει σε πολιτικές αναταραχές και σε μια απόπειρα δολοφονίας της βασίλισσας Αμαλίας. Παρόλο που αρχικά φαίνονταν ότι ο Όθωνας θα συμφωνούσε σε κάποιες παραχωρήσεις στα αιτήματα της αντιπολίτευσης - που ανάμεσα στα άλλα ζητούσε κυρίως να τηρείτε το Σύνταγμα, ο εκάστοτε πρωθυπουργός να επιλέγει τους υπουργούς του, την δημιουργία Εθνοφυλακής, να κατοχυρωθεί η ελευθεροτυπία και να γίνουν ελεύθερες και τίμιες εκλογές- τελικά κράτησε σκληρή στάση. Τον Ιανουάριο του 1862 στο Ναύπλιο εκδηλώνεται επανάσταση, αλλά και ταραχές σε διάφορα μέρη της Ελλάδας, με σκοπό την έξωση του Όθωνα. Η επανάσταση καταπνίγεται με στρατιωτικά μέσα.

Οι πρωταίτιοι με εντολή του Όθωνα συλλαμβάνονται και εξορίζονται στις 18 Φεβρουαρίου, στην Κύθνο. Τα γεγονότα μαθαίνει στην Σύρο ο νεαρός υπολοχαγός Νικόλαος Λεωτσάκος, διοικητής του εκεί σταθμευμένου μικρού στρατιωτικού τμήματος και ακολουθώντας την συνείδηση του και όχι τον στρατιωτικό κανονισμό ή τις εντολές του Όθωνα, αποφασίζει να δράσει. Στις 28 Φεβρουαρίου καταλαμβάνει το πλοίο Καρτερία που βρισκόταν στο λιμάνι της Σύρου και επικεφαλής σε ένα μικρό τμήμα από 30 στρατιώτες, μαζί με τον Περικλή Μωραϊτίνη, ανθυπολοχαγό του Μηχανικού που τον ακολουθεί, πλέουν για την Κύθνο με σκοπό να απελευθερώσουν τους πολιτικούς εξόριστους, να πάνε στην Χαλκίδα και από εκεί αφού οργανωθούν στρατιωτικά, να προχωρήσουν προς την Αθήνα ώστε να επιδιώξουν την έξωση του Όθωνα.

Ο τότε νομάρχης της Σύρου Αλεξανδρόπουλος, καταφέρνει να ειδοποιήσει τον Όθωνα που αμέσως στέλνει το ατμόπλοιο Αμαλία, με πιστές σε αυτόν στρατιωτικές δυνάμεις στην Κύθνο την 1 Μαρτίου. Παρόλο που κανονιοβολούν το Καρτερία πριν ακόμη φτάσει στο νησί, αυτό καταφέρνει να αγκυροβολήσει στον όρμο της Αγίας Ειρήνης και να αποβιβαστούν οι επαναστάτες. Όμως στην συνέχεια καθώς είναι λιγότεροι από τα τις κυβερνητικές δυνάμεις, που έχουν και την υποστήριξη από τα πυρά του Αμαλία, αναγκάζονται μαχόμενοι να υποκύψουν, φωνάζοντας μέχρι την τελευταία στιγμή, Ζήτω το Έθνος! Ζήτω το Σύνταγμα! Σκοτώνονται 8 ήρωες. Ο Νικόλαος Λεωτσάκος, ο Περικλής Μωραϊτίνης και ο Αγαμέμνων Σκαρβέλης φοιτητής. Δύο ακόμη στρατιώτες και τρεις κάτοικοι της Κύθνου που τους βοήθησαν και δυστυχώς παρέμειναν ανώνυμοι, ενώ όλοι οι υπόλοιποι συλλαμβάνονται.

Στην Αθήνα ο Όθωνας σκληραίνει την στάση του, αλλά η αντιπολίτευση χάρη και στο παράδειγμα των παλληκαριών στην Κύθνο δυναμώνει. Η κοινή γνώμη τάσσεται σαφώς υπέρ της ευγενικής πράξης τους, ενώ εκτιμάει βαθιά την θυσία τους. Το αποτέλεσμα ήταν φυσικά αυτή η ηρωική πράξη να δικαιωθεί μόλις μερικούς μήνες αργότερα, οπότε πιο οργανωμένες προσπάθειες οδήγησαν στην έξωση του Όθωνα και της Αμαλίας από τον θρόνο και από την Ελλάδα. Μετά από μεγάλες αντιβασιλικές διαδηλώσεις την νύχτα 10 προς 11 Οκτωβρίου του 1862 ή αντιπολίτευση εκδίδει το περίφημο Ψήφισμα του Έθνους για την κατάργηση της Βασιλείας του Όθωνα. Ο Όθωνας και η Αμαλία που βρίσκονται με το πολεμικό Αμαλία σε περιοδεία, υποτίθεται για να αποκαταστήσουν την δημοτικότητα τους, φεύγουν για το εξωτερικό στις 12 Οκτωβρίου 1862 με το αγγλικό πολεμικό Σκύλλα.

Και μια προσωπική παρατήρηση. Είναι πραγματικά ντροπή να υπάρχουν άρθρα στο Ελληνικό ίντερνετ που να αναφέρονται στον Νικόλαο Λεωτσάκο και να τον χαρακτηρίζουν ως στασιαστή και ακόμη χειρότερα ως επίορκο αξιωματικό. Ένα παλικάρι από την Οχιά της Μάνης, ήδη με μεγάλες στρατιωτικές περγαμηνές από την φονικότατη μάχη της Καλαμπάκας του 1854, που έβαλε πάνω από την στρατιωτική του καριέρα, πάνω από το οποιοδήποτε προσωπικό όφελος, την ωφέλεια της Πατρίδας. Να δεχτώ ότι από τυπολατρία και λόγω κεκτημένης ταχύτητας, χωρίς μελέτη των ιστορικών συνθηκών, κάποιος αρθρογράφος να φτάσει στον χαρακτηρισμό του ως στασιαστή, αλλά για να τον χαρακτηρίσεις ως επίορκο αξιωματικό πρέπει να είσαι τουλάχιστον ηλίθιος. Έλεος. Ο Όθωνας ήταν ένας τύραννος και τέλος πάντων και ο καλύτερος να ήταν, ο Ελληνικός Λαός τον έδιωξε μετά από πολύχρονους αγώνες με τις κλωτσιές. Ο Λεωτσάκος ενήργησε έτσι όπως όφειλε στο Έθνος, την στρατιωτική του τιμή και την προσωπική του συνείδηση, αλλά και ακόμη αυτόν τον στρατιωτικό του όρκο, που όσο και χάλια να ήτανε την εποχή του Όθωνα, πέρα από πίστη στον Βασιλέα, κάτι θα έλεγε για το έθνος, την πατρίδα, το σύνταγμα. Ο Λεωτσάκος ήταν ένας ήρωας. Αιωνία του η μνήμη!

TA ΚΥΘΝΙΑΚΑ - ΚΥΘΝΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑ